خطبههاى نماز عيد سعيد فطر
بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
الحمد للَّه ربّ العالمين. الحمد للَّه الّذى خلق السّموات و الأرض و جعل
الظّلمات و النّور ثمّ الذّين كفروا بربّهم يعدلون.نحمده و نستعينه و نؤمن
به و نتوكّل عليه و نصلّى و نسلّم على حبيبه و نجيبه و خيرته فى خلقه
سيّدنا أبىالقاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين المنتجبين
سيّما بقيةاللَّه فى الأرضين.
و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة المؤمنين.
عيد سعيد فطر را به همهى شما برادران و خواهران عزيز نمازگزار تبريك عرض
ميكنم. و همچنين به همهى ملت بزرگ ايران و به همهى ملتهاى مسلمان و امت
عظيم اسلامى در سراسر جهان.
روز عيد فطر داراى دو خصوصيت ممتاز است كه خصوصيت اول آن عبارت است از اين
حالت طهارت و نزاهت و نظافتى كه در دل و جان انسانهاى مؤمن به وجود آمده
است؛ در اثر رياضتهاى شرعى و الهى ماه مبارك رمضان كه روزه يكى از اين
رياضتهاست كه انسان با اختيار خود، با ارادهى خود، ترك لذات مادى را در
طول ساعات طولانى انجام ميدهد و بر هوسها و خواهشهاى نفسانى در طول ايام
روزهدارى فائق مىآيد. علاوهى بر اين، انس با قرآن، تلاوت كلام پروردگار،
آشنائى با معارف و مفاهيم قرآنى؛ علاوهى بر آن، اين حالت ذكر و دعا و تضرع
و توجه و انسى كه انسان با خداى متعال در روزها و شبهاى ماه رمضان بخصوص
شبهاى مبارك قدر پيدا ميكند، همهى اينها، يك نورانيتى به دل ميدهد؛ يك
نظافت و نزاهتى به جان انسان ميبخشد كه البته در اين اعمال بسيار مهم ماه
رمضان درسهاى بزرگى هم براى ما وجود دارد كه از اين درسها هم بايد استفاده
كنيم.
يك درس اين است كه ارادهى انسانِ خداجو ميتواند بر همهى خواهشها و هوسها
و لذات مادى كه نفس انسان را به آن فرا ميخواند، غلبه كند. اين يك نكتهى
بسيار مهمى براى ماست. گاهى انسان به خود تلقين ميكند كه من نميتوانم بر
هواى نفس فائق بيايم. روزهى ماه رمضان به انسان ثابت ميكند كه انسان
ميتواند؛ آن وقتى كه اراده بكند، عزم راسخى به كار ببندد، ميتواند بر هوسها
فائق بيايد و پيروز بشود. جلوههاى اغواگر، عادات زشت و ناپسند را كه در ما
وجود دارد، ميتوان با ارادهى قوى، با توكل به خداى متعال مقهور كرد و خود
را از آنها نجات بخشيد. اين ارادهى قوى - كه براى ما تأثير اين اراده يك
درس بزرگى است - ميتواند ما را چه از عادات شخصى ناپسند خودمان و چه از
عادات اجتماعى و خصال بومى خودمان كه مايهى عقبافتادگى ما در زمينههاى
مادى و معنوى است، جدا كند. درس غلبهى ارادهى راسخ بر همهى موانع.
علاوه بر اين، در ماه رمضان روحيهى كمك به انسانها، روحيهى تعاون در ميان
مردم رواج پيدا ميكند. خودخواهىهاى انسان به نفع ديگرخواهىها مغلوب
ميشود. شما ببينيد خوشبختانه در اين سالهاى اخير و همين امسال، چقدر افراد،
بدون نام و نشان، مساجد، حتّى خيابانها را در مناطقى، مركز ضيافت از بندگان
خدا قرار دادند. افطارى ترتيب دادند و مردم را بر سر سفرهى افطار خودشان
دعوت كردند؛ بدون اينكه تعارفات معمولى وجود داشته باشد؛ بدون اينكه
ملاحظات و رودربايستىهائى كه در مهمانيهاى شخصى هست، وجود داشته باشد. اين
حالت تعاون، اين حالت خيرخواهى براى مردم، بسيار چيزهاى ارزشمندى است كه به
طهارت نفسانى انسان منتهى ميشود. چقدر در اين ماه كمك به نيازمندان شد؛
حتّى در ماه رمضان اهداء خون شد. وقتى كه مسئولان اعلام كردند كه به خون
تازه براى بيماران احتياج دارند، افراد زيادى در ماه رمضان خون خودشان را
اهداء كردند. اين همان حالت غلبه دادن ديگرخواهى بر خودخواهى است؛ غلبه
دادن منافع ديگران بر منافع خود است كه البته خود همين به ميزان زيادى
معلول روحيهى معنوى ماه رمضان است كه بحمداللَّه امسال هم مثل سالهاى
گذشته بود، بلكه آن طورى كه شنيديم و خبرهاى موثق و گزارشهاى مستند خبر
ميداد، امسال فضاى عمومى كشور لبالب بود از ذكر و دعا و تضرع؛ بخصوص در
شبهاى قدر و در آن ساعات متبرك، همهى افراد، مخصوصاً جوانها به محافل دعا
و توجه و تذكر؛ از قشرهاى مختلف، با انواع سلائق گوناگون اجتماعى و فردى و
سياسى و غيره رونق بخشيدند؛ همه آمدند دستها را به دعا بلند كردند و
دلهايشان را با خدا آشنا كردند. خود اين توجه و توسل و اين توفيقى كه انسان
پيدا ميكند، لطف الهى است؛ خود اين توجه پروردگار است كه در همين دعاى وداع
ماه مبارك رمضان، امام سجاد (عليهالسّلام) ميفرمايد: «تشكر من شكرك و أنت
ألهمته شكرك»؛ تو بودى كه شكرگزارى را به دل شاكران الهام كردى. «و تكافئ
من حمدك و انت علّمته حمدك»؛ تو بودى كه توفيق دادى، تعليم دادى كه بتواند
حمد تو را به جا بياورد. به قول شاعر:
گفت آن اللَّه تو لبيك ماست
وان نياز و درد و سوزت پيك ماست
در حقيقت همين كه تو يا اللَّه ميگوئى، همين كه انسان با خداى متعال انس
پيدا ميكند، با خدا حرف ميزند، اين لطف الهى است و توفيقى است كه خدا به
انسان داده است. خود اين يا اللَّه متضمن اجابت پروردگار است. اين لذت
معنوى را شما، بخصوص شما جوانها چشيديد؛ اين لذت معنوى را با آن دلهاى پاك
و نورانى و بىآلايش يا كمآلايش خودتان چشيديد. اين لذت را از دست ندهيد،
آن را رها نكنيد. از ظرفيت نمازهاى پنجگانه، تلاوت قرآن، مساجد، دعاهاى
وارد، صحيفهى سجاديه و غير آن استفاده كنيد، براى اينكه اين طهارت و
نورانيت ادامه پيدا كند. اين يك خصوصيت برجستهى روز عيد فطر است كه اين
نورانيت ناشى از ماه رمضان را شما با خود حمل ميكنيد.
خصوصيت دوم هم در همين نماز شما متجلى است. روز عيد فطر تجسم و نمايش
انسجام حقيقى و قلبى ملت است؛ وحدت ملت، اعتصام دسته جمعى به حبلاللَّه،
از چيزهائى است كه بسيار باارزش است. اين را بايستى به عنوان يك درس رمضانى
براى خودمان حفظ كنيم كه اين هم محصول همان معانى معنوى ماه رمضان است.
بخصوص كه ماه رمضان ما مسلمانها - بخصوص ما ملت ايران به بركت امام
بزرگوارمان - شامل روز قدس است كه روز قدس يكى از آن جلوههاى حقيقى اتحاد
و انسجام دنياى اسلام است. و امسال روز قدس، راهپيمائى عظيم ملت ايران،
چشمهاى ملتهاى مسلمان را از اكناف عالم به خود متوجه كرد. ملت ايران يك صدا
فرياد زدند و از ملت مظلوم فلسطين حمايت كردند. و من لازم ميدانم از ملت
ايران عزيزمان، از آحاد مردم به خاطر اين حركت عظيمى كه در روز قدس امسال
انجام دادند، تشكر كنم.
برادران و خواهران عزيز نمازگزار و همهى ملت ايران! بركات ماه رمضان را
دربارهى خودمان، دربارهى كسانمان، دربارهى جامعهى اسلامى، تا آنجائى كه
ميتوانيم ادامه بدهيم و اين ذخيرهى الهى را كه نعمت بزرگ خداست، حفظ كنيم.
بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
والعصر. انّ الانسان لفى خسر. الّا الّذين امنوا و عملوا الصّالحات و
تواصوا بالحقّ و تواصوا بالصّبر.
خطبهى دوم
بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
الحمد للَّه ربّ العالمين و الصّلاة و السّلام على سيّدنا و نبيّنا
ابىالقاسم المصطفى محمّد و على اله الأطيبين الأطهرين سيّما علىّ
اميرالمؤمنين و الصّدّيقة الطّاهرة سيّدة نساء العالمين و الحسن و الحسين
سبطى الرّحمة و امامى الهدى و علىّبنالحسين و محمّدبنعلىّ و
جعفربنمحمّد و موسىبنجعفر و علىّبنموسى و محمّدبنعلىّ و
علىّبنمحمّد و الحسنبنعلىّ و الخلف القائم المهدىّ صلوات اللَّه و
سلامه عليهم اجمعين و صلّ على أئمّة المسلمين و حماة المستضعفين و هداة
المؤمنين. اوصيكم عباد اللَّه بتقوى اللَّه.
تقواى الهى را در آنچه كه ميگوئيم و ميشنويم و عمل ميكنيم، در همهى حالات،
بايستى از خداى متعال توفيق رعايت آن را بخواهيم و مراعات كنيم.
يك مطلب دربارهى روز قدسِ امسال است كه اين حركت عظيم در دنياى اسلام روز
به روز جا افتادهتر شده است و گسترش بيشترى پيدا كرده است. امسال دنياى
اسلام شاهد تظاهرات بخشهائى از اغلب ملتهاى مسلمان بود؛ از شرق دنياى اسلام
يعنى از اندونزى، تا غرب دنياى اسلام يعنى آفريقا و نيجريه. در كشورهاى
مسلمان هرجا به آحاد مردم اجازه داده شد كه بتوانند نيت و ارادهى خود را
در روز قدس نشان دهند، مجموعههائى از مردم آمدند و نشان دادند كه نسبت به
مسئلهى قدس چه احساساتى دارند. حتّى مسلمانانى كه در اروپا زندگى ميكردند،
اقليتهائى كه زير فشارهاى عصبيت دولتها و مؤسسات اروپائى قرار دارند، آنها
هم روز قدس را گرامى داشتند. اين نشانهى اين است كه مسئلهى فلسطين
علىرغم آنچه كه غاصبان فلسطين و حاميان آنها ميخواستند، روز به روز در
دنياى اسلام زندهتر ميشود. آنها نيتشان اين بود كه نام فلسطين را از
خاطرهى ملتهاى مسلمان پاك كنند. ارادهى آنها اين بود، هدف آنها اين بود
كه نقشهى فلسطين و ملتى به نام فلسطين را بكلى از جغرافياى دنياى اسلام
حذف و محو كنند. همهى تلاش خودشان را هم در طول اين شصت سالِ تمام كه از
اين فاجعهى بزرگ ميگذرد، بر اين كار متمركز كردند؛ اما آنچه واقع شده است،
عكس آن چيزى است كه آنها ميخواستند و دنبال آن بودند. امروز دنياى اسلام
نسبت به مسئلهى فلسطين بسيار حساستر و بسيار پرانگيزهتر است. علت اين است
كه دنياى اسلام بيدار شده است. اگر اين بيدارى در سال 1948 ميلادى - يعنى
1327 هجرى شمسى - كه فلسطين به طور رسمى غصب شد و در اختيار صهيونيستها
قرار گرفت، وجود ميداشت، قطعاً واقعيتها جور ديگرى ميبود و اين حادثهى تلخ
دنياى اسلام و اين جراحت عميق بر پيكر امت اسلامى واقع نميشد. امروز
مسلمانها بيدارند، متوجهاند، روز به روز هم به توفيق پروردگار بيدارتر
خواهند شد. و من لازم است عرض بكنم يكى از مهمترين عوامل اين حمايت و گسترش
جهانى، ايستادگى و مقاومت ملت شجاع فلسطين است. ما به ملت فلسطين درود
ميفرستيم. اين ملت حقاً و انصافاً اثبات كرده است كه لايق نام مسلمانى و
لايق نام يك ملت زنده است. ما از همين جا در مقابل شما جمعيت مسلمان به
مردم فلسطين و به دولت قانونى فلسطين و به برادر مجاهدمان آقاى هنيه
ميگوئيم: بدانيد كه ملت ايران شما را تنها نگذاشته است و تنها نخواهد
گذاشت.
در نقطهى مقابل، دشمن صهيونيست هم از لحاظ روحيه، هم از لحاظ واقعيت ساخت
و وجود خارجى خود، روز به روز ضعيفتر شده است. امروز بزرگان صهيونيست
اعتراف ميكنند كه رو به ضعف و انهزام و شكستند و مسلماً دنياى اسلام آن روز
را خواهد ديد و اميدواريم همين نسل كنونىِ مردم فلسطين ببينند آن روزى را
كه فلسطين در اختيار مردم فلسطين، ملت فلسطين و صاحبان خانه قرار گرفته است
و آنها بتوانند آنجا به ارادهى خودشان و آنچنانى كه شايستهى آنهاست،
زندگى كنند.
نكتهى دومى كه لازم است عرض بكنم، اين است كه امروز دنياى اسلام با تهاجم
سياسى و فرهنگى و تبليغاتىِ همهجانبهى دشمنان اسلام مواجه است. اين نكته
را بايد در همهى جهان اسلام، همهى آحاد مردم، بخصوص نخبگان، بخصوص
روشنفكران، علماى دين، افراد برجستهى سياسى غفلت نكنند. امروز تهاجم عليه
اسلام و مقدسات مسلمانان همهجانبه است و اين نه به خاطر اين است كه دشمن
قوى شده است، به خاطر اين است كه دشمن در مقابل حركت عظيم اسلامى احساس ضعف
ميكند؛ لذا به انواع جنگهاى روانى، تهاجمات گوناگون، ترساندن ملتها و
كشورهاى مسلمان از يكديگر، تبليغات عليه يكديگر متوسل ميشود. راه اين است
كه دنياى اسلام وحدت خود را حفظ كند. من بار ديگر براى صدمين بار، هزارمين
بار، از زبان ملت ايران خطاب به همهى برادران مسلمان در اكناف عالم عرض
ميكنم: اتحاد خودتان را حفظ كنيد، مبادا بازيچهى دست دشمنان مشتركى بشويد
كه به عنوان قوميت عرب و عجم، به عنوان مذهب شيعه و سنى، به عناوين گوناگون
ديگر، بين شما اختلاف بيندازند. آنها نه دوست شيعه هستند، نه دوست سنى؛
آنها دشمن اسلامند. براى اينكه اسلام را تضعيف بكنند، يكى از راههايشان
همين است كه اينها را به جان هم بيندازند؛ كشورها را از همديگر بترسانند.
اينجا كه علَم اسلام برافراشته شده است، سعى كنند كشورها و دولتها را از
نظام اسلامى، از جمهورى اسلامى با انواع دروغها و فريبها بترسانند. ما همه
با هم برادريم. ملت ايران در راه پيشرفت و تعالى اسلامى قدم برميدارد و به
توفيق پروردگار با سرعت پيش ميرود و اين را متعلق به همهى دنياى اسلام
ميداند؛ شرف خود را، شرف دنياى اسلام؛ پيشرفت خود را، پيشرفت امت اسلامى به
حساب مىآورد.
يك جمله هم به برادران خودمان، برادران عزيز در سطح كشور عرض بكنيم. اين
توصيهى به اتحاد و اتفاق كه مخاطب آن همهى دنياى اسلامند، در داخل كشور
هم مخاطبان خودش را دارد. اتحاد و اتفاق را ملت عزيز ايران حفظ كنند. تا
امروز آنچه به دست آوردهايد، به بركت اتحاد و اتفاق به دست آوردهايد.
اتحاد و اتفاق معنايش اين نيست كه همه داراى يك سليقه و يك مذاق باشند؛
اتحاد و اتفاق اين است كه سليقههاى گوناگون در كنار هم بنشينند، دست در
دست هم بدهند، منافع ملى را بر اهواء شخصى مقدم بدارند، خودخواهىها را -
كه ماه رمضان، ماه سركوب اين خودخواهىها بود - وارد عرصههاى گوناگون
سياسى و اجتماعى و تعاملات گوناگون نكنند. اين روزها روزهائى است كه ملت
مسلمان ايران حركتهاى بزرگى را دارد تجربه ميكند؛ كارهاى مهمى را انجام
ميدهد كه در سطح جهان اين كارها مورد ستايش افراد باانصاف و صاحبنظر قرار
ميگيرد.
بحمداللَّه در آستانهى دههى چهارم پيروزى انقلاب، ملت ايران با نشاط، با
آمادگى، جوانها با انگيزهى كامل - آن نسل زندهى پرشور انقلابىِ امروز -
در ميدان هستند، آمادهاند براى كار كردن. مىبينيد نتائج كار كردنها را؛
در زمينهى علم، در زمينهى فناورى، در زمينهى فعاليتهاى گوناگون اجتماعى،
در زمينهى نشاط سياسى؛ اينها خيلى مغتنم است. براى اينكه اين دستاوردها
براى ملت ايران حفظ بشود، لازم است همهى آحاد مردم، بخصوص نخبگان سياسى،
نخبگان اجتماعى و شخصيتهاى مطرح توجه بكنند كه حفظ وحدت از همهى چيزهائى
كه به نظر انسان در محدودههاى گروهى و جماعتى مهم بيايد، مهمتر است. بايد
وحدت را حفظ كرد. خداوند متعال ميفرمايد: «تلك
الدّار الاخرة نجعلها للّذين لايريدون علوّا فى الارض و لا فسادا و العاقبة
للمتّقين»؛(1) فرجام نيك كار، متعلق است به كسانى كه متقى باشند و
خودشان را از ممنوعهاى الهى بر حذر بدارند؛ خودخواهىها را كنار بگذارند،
در راه خدا، براى خدا، در جهت مصالح ملى، در جهت اعلاى كلمهى اسلام تلاش
كنند.
پروردگارا! همهى ما - گوينده و شنونده - را به آنچه كه گفتيم، موفق بدار.
پروردگارا! روح مطهر امام بزرگوار و ارواح طيبهى شهيدان را با اوليائت
محشور كن. پروردگارا! ملت ما را روزبهروز سربلندتر و پيروزتر بگردان.
بسم اللَّه الرّحمن الرّحيم
انّا اعطيناك الكوثر. فصلّ لربّك و انحر. انّ شانئك هو الابتر.
والسّلام عليكم و رحمةاللَّه و بركاته