زندگي خصوصي، فيلم سفارشي جريان انحرافي

زندگي خصوصي فيلمي جنجالي به كارگرداني محمدحسين فرح بخش است. وي ساخت فيلم هايي همچون كما و آواز قو را نيز در كارنامه خود دارد كه جزء آثار برجسته وي محسوب مي شوند.

زندگي خصوصي روايت زندگي فردي به ظاهر متعصب ديني است كه در ابتداي انقلاب جزء افراد به شدت تندرو و خودسر بوده و با برداشت هاي سطحي و ناصحيح از دين، زنان بدحجاب را در خيابان ها مورد ضرب و شتم قرار داده و بر پيشاني آنها پونز فرو مي كند. اما همين فرد طي گذر زمان ابتدا دچار نوعي دگرديسي اعتقادي و در نهايت اخلاقي مي شود و ...


فرهاد اصلاني بازيگر نقش اول مرد (ابراهيم كياني) اين فيلم است كه تغييرات اعتقادي وي در اين فيلم را مي توان از اندازه ريش هاي وي نيز فهميد. فيلم اينگونه آغاز مي شود كه ابراهيم كياني با ظاهري كاملاً مذهبي، با پيراهن به اصطلاح يقه آخوندي و با ريشي بلند، به همراه برخي دوستان از جنس خودش در خيابان با چند خانم بدحجاب روبرو مي شود؛ ابراهيم به همراه دوستانش با فرياد زدن برداشت هاي سطحي خودشان از دين، اين زنان را در خيابان مورد ضرب و شتم قرار مي دهند و در نهايت يكي از زن ها كه قصد داشت از دست ابراهيم و دوستانش فرار كند با يك بدشانسي در بن بستي گرفتار مي شود و همين امر موجب مي شود كه ابراهيم با فرو كردن پونزي در سر اين خانم، وي را تنبيه كند!

اين فيلم با يك پرش به سال ۹۰ ادامه مي يابد. ابراهيم اين بار عقايدش هم مانند ظاهرش تغييري محسوس يافته. فردي با كت و شلوار شيك، با ريش هاي آنكادر شده كه از محل كار خود به دليل برخي رفتارهاي سياسي خود اخراج شده و در گفت وگو با خبرنگاران تهديد به افشاگري مي كند.

ابراهيم در ادامه ماجرا در نقش مديرمسئول يك روزنامه (ايران امروز) ظاهر مي شود كه به دليل مقالات بسيار تند و تيزش درباره شرايط كشور مشهور شده و مورد انتقاد شديد دوست داران نظام قرار دارد.

وي در ادامه فيلم با دختري به نام پريسا زندي (هانيه توسلي) آشنا مي شود. پريسا دختري است كه در انگليس زندگي كرده و علاقه اصلي اش نويسندگي است و به همين دليل بسيار علاقه دارد با مديرمسئول روزنامه ايران امروز همكاري كرده و نوشته هايش را در اين روزنامه منتشر كند! همين آشنايي ابتدايي پريسا با ابراهيم آغاز اتفاقات جديد در فيلم مي شود.

پريسا پس از آشنايي مقدماتي با ابراهيم وي را به خانه اي كه در آن به تنهايي زندگي مي كند مي برد. ابراهيم كه همسر و فرزندش در مسافرت به سر مي برند، همان شب پريسا را صيغه كرده و چند روزي را با وي سپري مي كند و در نهايت پس از چندي مشخص مي شود كه پريسا از ابراهيم باردار شده است.

پريسا بارها از ابراهيم مي خواهد مسئوليت عملكرد خود را برعهده گرفته و براي فرزندي كه چندماه ديگر متولد خواهد شد، شناسنامه بگيرد. اما ابراهيم به دنبال دفن اين برهه از زندگي خود و دست به سر كردن پريسا است تا اينكه با رفتارهاي اعتراضي پريسا از جمله آتش زدن ماشينش و تهديد پريسا به بازگويي همه ماجرا به همسر ابراهيم روبرو مي شود و در نهايت فيلم با قتل پريسا به دست ابراهيم و خروج ابراهيم از كشور خاتمه مي يابد.

اما اين فيلم جنجالي حاوي پيام هاي خاصي است كه در ادامه به آن اشاره خواهد شد.

بدون شك هر فردي با آگاهي سياسي متوسط، شخصيت اول فيلم كه دچار يك دگرديسي بزرگ اعتقادي و اخلاقي شده است را با اكبر گنجي(فعال سياسي و روزنامه نگار اصلاح طلب) تطبيق مي دهد. اكبر گنجي كه سرنوشتي مشابه ابراهيم دارد. اكبر گنجي كه به دليل تندوري هاي فراوان ابتداي انقلاب و ارتكاب اعمالي نظير اعمال ابراهيم كياني به «اكبر پونز» شهرت يافته بود، پس از چندين سال طي يك تغيير اساسي، به فردي تندرو در جبهه مقابل تبديل شد و تا آنجا پيش رفت كه علاوه بر پناه بردن به دشمنان قسم خورده انقلاب اسلامي، وجود مقدس امام زمان(عج) را نيز انكار كرد.

از جمله صحنه هاي فيلم كه تطابق شخصيت ابراهيم با اكبر گنجي را مشخص تر مي كند، صحنه حضور ابراهيم كياني در كارگاه تراشكاري يكي از رفقاي خود در انقلاب و از سرداران دفاع مقدس است. وي در اين صحنه با انتقادات شديد از ابراهيم و توصيه به وي براي بازنگري در رفتار خود، مي گويد: "شنيده ام در روزنامه ات نوشته اي امام عسگري اصلاً فرزند نداشت!"

با اين وجود بدون ترديد فيلم زندگي خصوصي، يك فيلم انتقادي صرف از مدعيان اصلاح طلبي امروز نيست بلكه اين فيلم طيف اصولگرايان و در پاره اي از صحنه ها برخي رفتارهاي اصولي حاكميت را نيز به چالش مي كشد.

در صحنه اي از اين فيلم، پيام انتقادي فيلم درباره طيف اصولگرايان در گفت وگوي بين فرهاد اصلاني و آتيلا پسياني القا مي شود.

هرچند در اين فيلم هيچ نام صريحي از كيهان آورده نمي شود اما آتيلا پسياني در واقع نقش مديرمسئول اين روزنامه(حسين شريعتمداري) را ايفا مي كند كه با انتقادهاي شديد ابراهيم روبرو مي شود. در اين صحنه از فيلم، گويي ابراهيم در نقش يك منتقد حق به جانب نشسته و شريعتمداري را به تندوري، عدم رعايت اخلاق، اتهام زني ناجوانمردانه و ناصحيح به همگان، همه منافق پنداري، همه ضدانقلاب پنداري و ... متهم مي كند.

البته در اثناي همين گفت وگوي ابراهيم و آتيلا پسياني، نوعي انتقام جويي سازندگان فيلم نسبت به صفارهرندي وزير سابق ارشاد نيز نمايان مي شود؛ آنجا كه ابراهيم خطاب به پسياني مي گويد: "همين سردبير سابق شما كه از طريق روزنامه شما به وزارت رسيد، كاري جز شخم زدن فرهنگ كشور انجام داد؟"

بنابراين، زندگي خصوصي نه فيلمي اصولگرايانه عليه طيف اصلاح طلبان و نه فيلمي اصلاح طلبانه عليه اصولگرايان است بلكه فيلمي است با رويكرد حمايت از ديدگاهي ديگر كه قصد دارد با نفي اين دو ديدگاه، جايي براي خود در عرصه اجتماعي كشور باز كند و بدون شك مي توان گفت كه اين فيلم كاملاً منطبق بر ديدگاه جريان انحرافي است. چه آنكه اغلب پيام هايي كه اين فيلم قصد دارد هنرمندانه به مخاطب القا كند، پيش از اين توسط افراد متعلق به اين جريان انحرافي به صورت شفاهي بيان و براي جا انداختن آن مقاله ها و يادداشت هايي توسط ايادي آنان در برخي روزنامه ها نوشته شده است.

در بخش هاي مختلفي از اين فيلم، همانند فيلم هم سنخش يعني گشت ارشاد، نسبت به برخي اقدامات در زمينه بالابردن عفاف و حجاب در جامعه انتقاداتي عريان و تند و تيز صورت مي گيرد.

صرف نظر از برخي صحنه هاي مستهجن موجود در فيلم (اعم از نشان دادن برخي صحنه هاي قبل از اعمال زناشويي، صحنه هاي آرايش هانيه توسلي، سخنان بعضاً جنسي و ...)كه شايد بتوان آن را يكي از شگردهاي تجاري سازي فيلم توسط كارگردان و تهيه كننده اين فيلم تفسير كرد، اما مشكل فيلم به هيچ وجه فقط مربوط به اين صحنه ها نيست.

يكي از مهمترين صحنه هاي فيلم، صحنه حضور ابراهيم كياني در كارگاه تراشكاري يكي از سرداران دفاع مقدس است. اين سردار دفاع مقدس كه ظاهراً به شدت انساني متواضع و مردم دوست است، بسيار عريان و تندوتيز از برخي اقدامات صورت گرفته در راستاي عفاف و حجاب اعم از مقابله با بدحجابي و همچنين مقابله با ماهواره به شدت انتقاد مي كند. كه دقيقاً همان سخنان عوامل وابسته به جريان انحرافي است. جرياني كه پيش از به نمايش درآوردن برخي اعتقادات ناصحيح خود در اين فيلم و فيلم گشت ارشاد، همين مواضع را در نشرياتي همچون موج انديشه و خاتون منتشر كرده بود.

اما يكي از انحرافي ترين، عجيب ترين، ناشيانه ترين و بدترين پيام هاي اين فيلم، باز هم در صحنه ذكر شده توسط سردار دفاع مقدس ايراد مي شود. آنجا كه وي مي گويد: "در اين ۳۰ سال بعد از انقلاب چسبيديم به اجراي احكام، غافل از اين كه اسلام دين اخلاق نيز هست"

در واقع اصلي ترين پيام فيلم زندگي خصوصي را شايد بتوان همين يك جمله سعيد نيك پور(بازيگر نقش سردار دفاع مقدس)، دانست كه همانگونه كه ذكر شد انحرافي ترين پيام فيلم مي توان لقب داد.

مغالطه تفاوت بين احكام اسلامي و اخلاق، از جمله موضوعاتي است كه اخيراً برخي عناصر ضدانقلاب نيز به شدت بر روي آن مانور داده و از همين طريق مدعي شده اند كه "حكومت بر اساس تئوري ولايت فقيه يعني اجراي احكام و تعطيلي اخلاق!"

آرش نراقي ضدانقلاب خارج نشين از جمله افرادي است كه چندي پيش طي مقاله اي با عنوان "نقد اخلاقي تئوري ولايت فقيه" بر اين موضوع تأكيد كرده و هم اينك متأسفانه همين پيام به شكلي البته نرم تر و هنرمندانه تر! در فيلمي با مجوز وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي بر روي پرده هاي سينماهاي اكران مي شود. و البته بسياري از مخالفان اين فيلم بدون توجه به اين پيام انحرافي آن تنها بر صحنه هاي مستهجن فيلم اشاره و مشكل اصلي را همين صحنه ها عنوان مي كنند؛ حال آنكه همانگونه كه ذكر شد اين صحنه هاي مستهجن تنها شگردي است براي فروش فيلم و در واقع پيام اصلي فيلم همان "تعطيلي اخلاق در حكومت اسلامي به منظور اجراي احكام" است!

نتيجه آنكه، فيلم زندگي خصوصي فيلمي نه اصولگرايانه و نه اصلاح طلبانه، بلكه فيلمي است با پيام هاي مورد علاقه جريان انحرافي كه با نفي هر دو گروه ياد شده سعي بر اثبات خود دارد و البته بسياري از پيام هاي اين فيلم براي اهالي آشنا به سياست پيام هاي غريب و ناشناخته اي نيست، چه آنكه اين پيام ها را بارها از زبان عوامل اصلي جريان انحرافي شنيده اند.

البته اختصاص اكران نوروزي به اين فيلم و همچنين اهداي! مجوز پخش به آن با دانستن اين مطالب ديگر دور از ذهن نيست.

منبع: آوینی فیلم